Liefde komt pas met vrijheid. In de zoektocht naar langdurige liefde, is het daarom essentieel om liefhebben in vrijheid te omarmen. Dit geldt voor zowel monogamie (een liefdespartner per persoon) als voor polyamorie (een persoon heeft meerder liefdespartners en die weten van elkaars bestaan af).
Veel onderzoekers zoals Emily Nagoski benadrukken dat drie elementen belangrijk zijn voor het succesvol genieten van liefhebben in vrijheid op een eigen unieke manier.
Een solide liefdesrelatie begint met een diepgaande vriendschap, waarin vertrouwen en waardering centraal staan. Het fundament van wederzijndse vriendschap vormt de basis voor een duurzame en bevredigende verbintenis.
Het bewust toekennen van waarde aan fysieke verbondenheid en intiem contact is van vitaal belang voor een langdurige liefdesrelatie. Het koesteren van seksualiteit en aanraking versterkt de band tussen geliefden.
In plaats van vast te houden aan conventionele normen, is het essentieel om jezelf te durven zijn. Zonder de druk van traditionele verwachtingen kunnen partners zichzelf vrijelijk ontplooien en samen op ontdekkingsreis gaan binnen de intimiteits- en veiligheidsgrenzen die zij met elkaar hebben besproken.
Het is belangrijk om met elkaar hierover in gesprek te blijven gaan, in plaats van vast te houden aan gesprekken in het verleden.
Vroeger had je maar een keuze voor een seksuele langdurige liefdesrelatie: heteroseksuele monogamie. Tegenwoordig heb je veel keuzevrijheid als je het geluk hebt in een land te leven waarin je vrij bent om lief te hebben die je wilt liefhebben. Dat vraagt grote vaardigheden op het gebied van liefdescommunicatie.
Wat ik als liefdescoach en ervaringsdeskundige in dit rijtje nog miste: vrijheid. Zonder bewuste vrijheid om elkaar los te laten als het nodig of wenselijk is, is er geen liefde, maar plicht of angst of iets anders.
Het erkennen dat soms afscheid nemen van elkaar de juiste keuze is, draagt bij aan ware vrijheid in liefde.
De essentie is dat de liefdespartners wijs, liefdevol en krachtig genoeg moeten zijn om oude, onware verhalen van cultuur, religie, spiritualiteit, wetenschap, de gemeenschap – ethisch – het hoofd te bieden.
Alleen dan is het mogelijk om een eigen, uniek en langdurig liefdesverhaal gebaseerd op wederzijds respect en liefdesgroei te maken. Dit geldt zowel voor monogamie als polyamorie en alles wat daartussenin zit.
Het fijn langdurig liefhebben in vrijheid in deze tijd wordt bemoeilijkt door verschillende factoren:
Vroeger gingen we simpelweg eerder dood. De moderne levensverwachting is toegenomen.
Vroeger waren mensen direct fysiek afhankelijk van elkaar. In moderne samenlevingen hebben mannen en vrouwen de mogelijkheid om een beroep te leren en een eigen inkomen te verdienen. Hierdoor hoeven mensen niet meer bij elkaar te blijven om economisch te overleven.
Hoewel kennis over het menselijk lichaam, medicatie en hygiëne onze levensduur verlengd heeft, betekent dit niet automatisch dat huwelijken/liefdesrelaties langer standhouden. De traditionele kijk op monogamie en het heteroseksuele huwelijk als enige relatievorm is aan het veranderen. Alternatieve relatievormen die na het huwelijk gekomen zijn: ongehuwd samenwonen, partnerschap, polyamorie (meerdere liefdespartners hebben die van elkaars bestaan weten), open relatie, lat-relatie (liefdespartners wonen in een eigen huis) en meer.
Als je er een ‘beetje leuk’ uitziet, heb je al snel een Tinder-date. Tinder is een app waar mensen vaak contact zoeken met een ander voor seks. Wat zijn de redenen waarom mensen kiezen om veel date-seks te hebben:
Negatieve redenen
Positieve redenen
In een fijne liefdesrelatie geven de partners elkaar regelmatig exclusieve tijd en aandacht aan elkaar. Het investeren van positieve tijd in elkaar is belangrijk in langdurige liefdesrelaties. Daten kost ook geld. Tijd en middelen is hetgeen wat mensen in beperkte mate hebben. Het is belangrijk om weloverwogen, passende keuzes te maken hoe je je aandacht en middelen verdeelt in je liefdesleven.
De meesten van ons zijn opgegroeid met het ideaal van een heteroseksuele monogame liefdesrelatie ‘tot de dood ons scheidt’. De praktijk is dat veel mensen vreemdgaan of overspel plegen. De getallen hierover verschillen. Het maakt ook uit wat je onder ‘vreemdgaan’ verstaat. Denk ook aan porno kijken en seksueel getinte berichten naar mensen sturen die niet je liefdespartner zijn en je liefdespartner is niet geïnformeerd. ‘Overspel’ komt voor in alle culturen en alle religies. ‘Overspel is een universeel taboe en wordt universeel gepraktiseerd’ zoals Esther Perel dit fijntjes zegt.
Liefhebben in vrijheid is simpelweg niet iets wat de meesten van ons vanuit een persoonlijke geschiedenis geleerd hebben. Vaak staat overleven centraal in vele familiegeschiedenissen en liefde is op het best een fijn bijproduct. Hoe meer mensen welvaart ervaren, hoe minder deze mensen zich willen laten beknotten in hun liefdesleven door ‘wat hoort’. Maar hoe doe je dit? Lees verder als je daarover meer wilt weten.
Overspel komt voor bij mensen van alle achtergronden, religies en culturen. Overspel wordt op verschillende manieren gedefinieerd. De kern van overspel volgens relatietherapeut Esther Perel is: geheimhouding, emotionele betrokkenheid en sexsuele aantrekkingskracht. In essentie wordt de onwetende liefdespartner een keuze onthouden om de liefdesrelatie te verbreken of inspraak te hebben om samen de liefdesrelatie een andere vorm te geven. De definities van overspel variëren van persoon tot persoon. De afspraken kunnen verschillend zijn en veranderen in de loop van de tijd. Enkele voorbeelden van afspraken zijn: altijd weten waar de liefdespartner is, geen erotische films bekijken. Enkele voorbeelden van afspraken over seks met anderen: seks met anderen is toegestaan, mits het minimaal 100 km vanaf de woonplaats gebeurt, seks met anderen is toegestaan als er geen emotionele betrokkenheid is.
Het is belangrijk om in deze context te benadrukken dat als je vrijheidsbeperkende afspraken maakt, dat deze nooit afdwingbaar zijn zoals een zakelijk juridisch contract.
In een liefdesrelatie is het belangrijk dat mensen zich bewust zijn dat mensen afspraken kunnen maken en dat het mogelijk is dat afspraken soms niet meer passen bij wie ze waren op het moment van afspraak. Een goede liefdesrelatie wordt niet gekenmerkt door strengheid, maar door respect voor elkaar en het verlangen om elkaar geluk te gunnen en de wijsheid om te luisteren naar elkaars verlangens. De meesten van ons hebben niet geleerd om goed om te gaan met verschillende wensen en verlangens en de realiteit dat we verschillend zijn en dat we als mens veranderen in de loop der tijd. Als liefdespartners dit wensen kan professionele begeleiding helpen om de liefdesrelatie weer krachtiger te maken of mensen helpen te begeleiden bij het vriendschappelijk uit elkaar gaan. Relatieherstel na overspel is mogelijk als alle betrokkenen gemotiveerd zijn om te werken aan dit herstel.
Als je meer wilt weten hierover: lees Come together van Emily Nagoski.
Sommige mensen kiezen er bewust voor op een eerlijke en open manier tegelijkertijd meerdere liefdesrelaties te hebben. Dat heet polyamorie. Ook deze mensen kunnen zielsverbinding(en) ervaren die diepgaand en uniek zijn. Vaak ervaren zij het als een rijkdom om zich te verbinden met meerdere soulmates, zielsverwanten. De uniekheid van de relatie staat centraal, in plaats van de exclusiviteit van de relatie. Dit betekent niet dat hier geen afspraken worden gebroken. Polyamorie kent net als monogamie uitdagingen in een langdurige liefdesrelatie. Simpelweg omdat tijd en middelen voor iedereen beperkt zijn en we allemaal verschillende behoeften hebben die kunnen veranderen in de loop van de tijd.
Waarom moesten mensen vroeger (middeleeuwen tot nu) trouwen?
Er is niet een absoluut jaartal van de uitvinding van het huwelijk zoals dit nu bestaat in de wereld waarin mensen vrij zijn om een liefdespartner te kiezen. Dit is een proces geweest. Er zijn wel verschillende redenen voor het juridisch contract – wat het in feite is – aan te geven:
Samenvoegen van macht: Grondgebied werd uitgebreid doordat royalty met elkaar ging trouwen. Het huwelijk was een juridisch zakelijke overeenkomst. Het was gebruikelijk dat echtelieden een schare aan minnaars en minnaressen hadden, al was het voor de vrouw wat ‘lastiger’. Zij mocht bij voorkeur alleen kinderen baren die van haar echtgenoot waren en vroeger waren er minder anticonceptiemiddelen dan nu.
Je mocht vroeger alleen seks hebben als je getrouwd was. Dat is in sommige culturen nog steeds zo, inclusief de dubbele moraal dat dit alleen voor vrouwen van toepassing is en in mindere mate voor mannen. Vrouwen hebben historisch en religieus gezien veel mentale en lichamelijke schade ervaren bij het vrijelijk mogen uiten van hun seksualiteit. Bron: Oefeningen in genot van Herman Pleij.
Totstandkoming van rolverdeling: de man zorgt voor het geld en de vrouw zorgt voor het huishouden en dat de man regelmatig seks kan hebben.
Het zorgen voor nageslacht. Het hebben van een stabiele liefdesrelatie met zorgplicht voor elkaar op basis van een huwelijkscontract biedt een goede basis voor gezond nageslacht. Dit is goed voor het ‘algemeen belang’: goed voor de economie, het zorgen voor nageslacht dat ons gaat verzorgen als wij ouder worden en het uitbreiden van macht van landen, religieuze en/of politieke groeperingen.
Het gegeven dat er in een gedeelte van de geschiedenis van de mensheid redenen waren om te trouwen, betekent niet dat er geen liefde was tussen de mensen. Liefde was echter geen vereiste voor het samenleven in de juridische, huwelijkse vorm. Zo’n 12.000 – 10.000 jaar geleden leefden mensen als jagers en in stamverband. Veel onderzoekers zijn van mening dat er toen in mindere mate sprake was van ‘paarvorming’. Mensen deelden meer met elkaar, seks, maar ook voedsel en werktuigen. Simpelweg omdat dit hun overlevingskansen vergroottten. Sommige onderzoekers zijn van mening dat alle mensen in de basis een voorkeur voor polyamorie hebben. Dat is mijns inziens een beetje te algemeen en ontkent de diversiteit van de mens, denk hierbij ook aan dat heteroseksualiteit vroeger de norm was. Gelukkig dringt het besef van diversiteit in steeds meer lagen van de samenleving door, waardoor we meer en meer een authentiek liefdesleven mogen leven van monogamie tot polyamorie en alles wat daartussen in zit.
Bron: The evolution of human pair-bonding, friendship, and sexual attraction. Love bonds. Michael R. Kauth
Er zijn veel definities van liefde, maar ik heb het proberen zo simpel mogelijk te houden. Waarom ben je bij elkaar? Als dit de vraag is, kom ik op de volgende definitie:
Liefde is een verlangen, omgezet in woorden en daden om met elkaar goede tijden te beleven, waarbij je elkaar waardeert, helpt, geluk gunt en elkaar steunt om heel en gezond samen ouder te worden en waarbij er bereidheid is om als dit langdurig niet lukt elkaar weer los te laten op een gezonde en respectvolle manier voor alle betrokkenen. Wat ‘goede tijden’ is, is voor ieder persoon en iedere liefdesrelatie anders. Bij gelukkige langdurige liefdesrelaties is waardering, intimiteit, ruimte voor eigenheid en persoonlijke groei onlosmakelijk met elkaar verbonden en dit valt onder ‘goede tijden’.
‘Goede tijden’ kan vele vormen aannemen, zoals ook het zorgen voor je liefdepartner of voor dierbaren, of samenwerken voor een missie, bedrijf of vrijwilligerswerk. Wat als ‘goede tijden’ wordt ervaren, wordt door de mensen in de liefdesrelatie zelf bepaald. Als dit er langdurig niet is, dan verschrompelt de liefde en verdwijnt deze. Daarom is de intentie om samen ‘goede tijden’ te willen de kern van liefde in een langdurige liefdesrelatie.
De vorm kan verschillend zijn, van monogamie tot polyamorie. Ieder liefdesrelatievorm kent eigen uitdagingen.
Ja, dat is mogelijk. Daar is ook onderzoek naar geweest. Er is geen verschil in uitkomst voor een stabiele liefdesrelatie tussen een monogame liefdesrelatie en een open liefdesrelatie zoals een open huwelijk of polyamorie.
Wat wel verschil maakt is het gegeven dat steeds meer vrouwen een hoge opleiding of een ‘baan buiten de deur’ hebben. Het gegeven dat de anticonceptiepil werd uitgevonden heeft ook invloed gehad op hoe mensen hun liefdesleven willen beleven.
De essentie is dat de vanzelfsprekendheid dat je als partners bij elkaar blijft tot de dood, er niet meer is. Dat kan je jammer vinden, maar is het wel liefde als je bij elkaar blijft voor economische overleving of in deze tijd, voor een huis?
Er is geen andere reden voor dan: omdat je dit wilt meemaken.
Ik herhaal: omdat je dit wilt meemaken.
Nog een keer: omdat je dit wilt meemaken.
Het verlangen naar een langdurige liefdesrelatie komt voort uit de wens om dit unieke, langdurige, unieke avontuur te ervaren. Een langdurige liefdesrelatie biedt de mogelijkheid tot langdurige en diepgaande groei, plezier en gedeelde verantwoordelijkheid met een ander.
Sommigen genieten van kortdurende, losse, liefdesmomenten. Dat is ook vrijheid als je dit bewust kiest. Geniet ervan en zolang je dit op een open en ethische manier doet: ga door met het houden van jezelf en van degene met wie je een tijdje een kortdurende, intieme en mogelijk intense, liefdesrelatie hebt.
Op het moment dat je meer en meer gaat accepteren wie je bent en je zonder schaamte jezelf durft te zijn samen met een ander, waarbij je elkaar waardeert én geluk gunt, zou het zomaar kunnen zijn dat je liefdesleven gaat bloeien op een manier die je niet had kunnen bedenken toen je op deze wereld kwam.
Liefdesrelaties die gericht zijn op korte termijn plezier verschillen van liefdesrelaties die gericht zijn op lange termijn.
Bij Studio Panta Rhei staat liefdescommunicatie in langdurige liefdesrelaties en liefhebben in vrijheid centraal, vanwege de bijzondere en extra uitdagingen die hiermee gepaard gaan. Bij langdurige liefdesrelaties is er bewuste aandacht voor persoonlijke groei, plezier maken, het omarmen van veranderingen, bewustzijn van evolutionaire processen en lange-termijndenken terwijl je dit met een ander, of transparant met meerdere anderen, ervaart.
Liefde kan pas echt zijn als het mag bloeien in volle vrijheid. Hoe doe je dit?
De liefdespartners zijn op de hoogte van elkaars behoeften en grenzen en durven aan elkaar te laten weten waarom dit belangrijk voor hen is. Ze zijn ook in staat naar elkaar te luisteren zonder verwijten.
De liefdespartners blijven respectvol met elkaar in gesprek over vrijheid, uitdagingen en veranderingen in hun liefdesleven.
Liefdespartners zijn in staat om verantwoordelijkheid toe te eigenen voor hun eigen levenstrauma’s, hechtingsstijlen en liefdesverdriet zodat dit niet ongewenst doorwerkt in hun liefdesrelatie(s). Liefdespartners vragen professionele hulp voor het verwerken van ‘oud zeer’ als dit nodig is.
Bij grote liefdesrelatieblokkades of uitdagingen zijn de liefdespartners volwassen en moedig genoeg om hierbij tijdig professionele hulp te zoeken
Er is zoveel onderzoek en kennis over wat liefdespartners doen in langdurige succesvolle liefdesrelaties, dat het een kwestie is van leren en doen. Liefdescommunicatie is de kern en als je een fijn liefdesleven wilt hebben, of het nu monogamie of polyamorie is, dan kan je je hierin bekwamen.
